عاطفه حسین زاده
متخصص شبکه های سیسکو

مدل سه لایه ای سیسکو چیست؟ معرفی مدل طراحی سویچ درختی

Hierarchical Network Model چیست؟ مدل درختی، یک مدل ابداعی شرکت سیسکو می باشد که به متخصصان، اجازه طراحی شبکه های گسترده را می دهد. این مدل پیشنهادی سیسکو، کار طراحی، اجرا و مدیریت شبکه های عظیم را قابل انعطاف تر و راحت تر کرده است. در روشهای قدیمی تر طراحی و اجرای شبکه ها، سرویس های شبکه در مرکز کاربران در پیرامون قرار می گرفتند.

دوره های شبکه، برنامه نویسی، مجازی سازی، امنیت، نفوذ و ... با برترین های ایران

مدل سه لایه ای سیسکو چیست

با اینهمه، در سالهای اخیر پیشرفتهای بسیاری در تمام زمینه های مورد بحث رخ داده است. مثلا نرم افزارهای به کار رفته، محیط های کاربری گرافیکی یا GUIs، حجم اطلاعات ارسالی و پیچیدگی آنها مثلا در مورد اطلاعات صوتی و تصویری، رشد گسترده اینترنت و موارد دیگر، همه و همه دچار تغییر و دگرگونی مثبتی شده اند.سیسکو این مدل سه لایه را برای پوشش دادن به این رشد چشمگیر ارائه داده است.شکل زیر مدل سه لایه ای درختی را نشان میدهد که شامل 3 لایه زیر می باشد :

  • Core
  • Distribution
  • Access

مدل سه لایه ای سیسکو

یک طراحی خوب شبکه باید منطبق بر این استاندارد نیز باشد.در قسمتهای زیر به بحث در مورد این مدل سه لایه ای سیسکو خواهیم پرداخت :

لایه Core در طراحی های سیسکو

همانطوریکه از اسم این لایه نیز پیداست، به عنوان ستون فقرات شبکه عمل می کند. این لایه بین دستگاههای مختلفی که در لایه Distribution عمل می کنند، ارتباطهای پرسرعتی را ایجاد می کند. به خاطر نیاز به ارتباطات پرسرعت، این لایه فقط شامل دستگاههای سوئیچ پرسرعت می شود و به طور نرمال، هیچ عملیات دیگری مثل ارائه سرویس های QoS و یا فیلترینگ در این لایه انجام نمی پذیرد. به همین دلیل به این لایه، Core لایه دوم نیز گفته می شود. اطلاعاتی که از این لایه عبور می کنند، معمولا ترافیکهای مربوط به Mail Serverها، نرم افزارها، Gatewayها و یا ارتباطات اینترنتی می باشند.

لایه Distribution در طراحی های سیسکو

این لایه در وسط مدل سه لایه ای سیسکو قرار گرفته و باعث برقراری ارتباط بین لایه های Core و Access می گردد. در شبکه های بزرگ معمولا روترها در این لایه استفاده می شوند ولی در شبکه های کوچکتر، استفاده از سوئیچ ها نیز در این لایه معمول است.این لایه وظایف زیر را برعهده دارد :

  • عمل Broadcasting را بین دو لایه دیگر انجام می دهد.
  • حفظ امنیت اطلاعات رد و بدل شده بین دو لایه دیگر را برعهده دارد.
  • نقش آدرس دهی لایه سوم شبکه را به همراه Route Summarization بر عهده دارد.
  • نقش متصل کردن انواع مختلف Media به همدیگر را برعهده دارد.

برای اینکه روترها با آدرسهای لایه سوم سروکار دارند، این دستگاهها در لایه Distribution عمل می کنند و همچنین اکثر سیاست گذاری های شبکه نیز چون با وجود روترها بی ارتباط نیستند، در این لایه بررسی خواهند شد.

نقش لایه Distribution در برخورد با Broadcasting

وقتی یک پیام Broadcast و یا Multicast در لایه Access ایجاد شد، لایه Distribution این پیامها را محدود به همان لایه Access خواهد کرد تا از بروز مشکلات مربوطه جلوگیری کند.

نقش لایه Distribution در آدرس دهی لایه سوم

روترها برای آدرس دهی منطقی یا Logical شبکه مورد استفاده قرار می گیرند. با کمک آدرس های لایه سوم می توان شبکه هایی با گستردگی زیاد و قابل انعطاف ایجاد کرد. همچنین این لایه با کمک روترها سرویسهای مختلفی مانند QoS و فیلترینگ را ارائه می کند که در مدیریت هرچه بهتر شبکه های بزرگ یاری رسان متخصصان خواهند بود.

نقش لایه Distribution در برقراری امنیت شبکه

یکی دیگر از نقشهایی که این لایه بر عهده دارد، برقراری امنیت شبکه است. بدلیل اینکه سوئیچ ها در دو لایه Access و Core قرار دارند، به جز فیلتر کردن اطلاعات بر اساس آدرسهای MAC اعمال مربوط به تامین امنیت انتقال اطلاعات در این دو لایه انجام نمی گیرد. ولی چون لایه Distribution از آدرسهای لایه سوم بهره می برد، می توان به راحتی مدیریت امنیت شبکه را انجام داد. (می توان به کمک ACLها ترافیک شبکه را کنترل نمود.)

نقش لایه Distribution در متصل کردن انواع مختلف Media به همدیگر

روترها نقش اتصال انواع مختلف از Media را برعهده دارند.همانطوریکه میدانید، سوئیچ ها چون در لایه دوم مدل OSI عمل می کنند، برای متصل کردن Mediaهای متفاوت به همدیگر – برای مثال Ethernet و Token Ring – نیاز به عمل ترجمه دارند. در حالیکه روترها در لایه سوم مدل OSI عمل کرده و نیازی به انجام عمل ترجمه بین این Mediaها ندارند. بلکه آدرس لایه سوم را از داخل فریم لایه دوم درآورده و عمل Routing را براساس این آدرسها انجام می دهند.

لایه Access در طراحی های سیسکو

این لایه به عنوان شبکه پیرامونی به وسیله لایه Distribution از لایه Core جدا می شود و کار اصلی آن، مرتبط کردن کاربران با شبکه و بهینه سازی ارتباط بین سایتهاست. معمولا این کار به وسیله یک سوئیچ و یا Hub انجام می گیرد؛ ولی در شبکه های بزرگتر، روترها نیز این نقش را می توانند ایفا نمایند.لازم به ذکر است که مدل سه لایه ای سیسکو، یک مدل منطقی یا Logical بوده و توپولوژی فیزیکی خاصی را ارائه نمی دهد.برای مثال، سوئیچ ها در هر سه لایه مدل فوق می توانند به کار برده شوند.

همچنین نوع دستگاه نیز به وسیله این مدل تعیین نمی گردد؛ مثلا سوئیچ Catalyst 5000 دارای قسمتی به نام RSM در داخل بدنه خود می باشد که عملیات Routing را نیز انجام می دهد.یعنی یک دستگاهی است که هم در لایه 2 و هم در لایه 3 فعالیت می کند. این نوع دستگاهها به صورت معمول در لایه Distribution مورد استفاده قرار می گیرند.مسئله مهمی که در پیکربندی و طراحی شبکه های مطابق با استاندارد سیسکو مطرح است این است که نوع دستگاه به کار رفته دارای اهمیت زیادی نیست؛ بلکه نوع استفاده ای که از آن می کنیم مهمتر است. مثلا باید از روترها به بهترین شکلی که می توانند عمل کنند، در جدا کردن شبکه هایی با آدرسهای لایه سوم متفاوت استفاده گردد.

  • یادآوری این نکته ضروری است که این مدل، یک مدل درختی است و ارتباط لایه ها با هم باید از پایین به بالا و به ترتیب انجام بگیرد.یعنی Access به Distribution و Distribution به Core. اگر دسترسی این لایه ها در شبکه به صورت متقاطع یا اصطلاحا Cross باشد، مثلا Distribution به Distribution و یا Access به Access، در آن صورت شبکه ای با ساختار Flat خواهیم داشت که غیرانعطاف خواهد بود.در سطح Access تنظیماتی مانند Port Security نیز انجام می شود.

نمونه ای از ساختار Hierarchical Network Model

معماری سه لایه سیسکو

نوع دیگری از network Designها شبکه های campus network می باشد که این نوع طراحی اصولا برای مکانهایی در نظر گرفته می شود که تعداد End-Deviceها در این نوع از شبکه ها به تعداد حداکثر 200 میرسد.در این نوع از طراحی همانطور که از ترجمه آن مشخص است (collapse به معنی افتادن)، لایه Core و Distribution با یکدیگر ادغام می شوند و تشکیل لایه جدیدی به نام Collapsed را می دهند. و از دستگاههای کمتری استفاده می کنند. استفاده از مدل سه لایه ای سیسکو، به صورت مفصل و با جزئیات بیشتر، در دوره های پیشرفته CCDA، BCMSN، ARCH مورد بررسی قرار گرفته است.

معماری سه لایه سیسکو

دوره ( CCDA (Cisco Certified Design Associate

باگذراندن این دوره مهارت ودانش لازم را در طراحی وپیاده سازی روتر ها وسوئیچ های شبکه وزیر ساخت های شبکه وهمچنین سرویس های مربوط به شبکه های WANو LAN را به دست می آورید .برنامه درسی CCDA شامل طراحی شبکه محیط ها ی بزرگ مانند دانشگاه،Data center ،امنیت ،voice وشبکه های بی سیم است.

  • منظور از طراحی سه لایه ( Tier 3 ) در سیسکو چیست؟

    در طراحی های زیرساخت سویچینگ شبکه ، شرکت سیسکو یک مدل 3 لایه ای طراحی کرده است که به ترتیب لایه هسته یا Core با قدرت پردازشی بسیار بالا در بالاترین سطح ، لایه توزیع یا Distribute در هر طبقه برای اتصال به سویچ Core و لایه دسترسی یا Access برای اتصال کامپیوترها به سویچ در نظر گرفته شده است که به ترتیب مدل Core Distribute Access هم شناخته می شود.
  • آیا سویچ های لایه Core و Distribute و Access متفاوت هستند؟

    الزاما خیر ، در بسیاری اوقات دیده می شود که از سویچ های مشابه در لایه های مختلف طراحی سیسکو استفاده می شود ، در اصل مهم طراحی درست است هر چند توصیه سیسکو به این است که از سویچ های پیشنهادی خودش در هر لایه استفاده کنیم اما هیچ الزامی نیست
  • استفاده از مدل سه لایه ای سیسکو چه مزایایی دارد؟

    توسعه شبکه ساده تر می شود ، ساختار شبکه منظم تر می شود ، ترافیک بهتر مدیریت می شود ، اضافه و حذف شدن تجهیزات ساده تر می شود ، مستند سازی ساده تر می شود ، سرعت و کارایی ترافیک انتقال داده و اطلاعات بسیار بهتر خواهد شد

عاطفه حسین زاده
عاطفه حسین زاده

متخصص شبکه های سیسکو

سابقه فعالیت در حوزه های مایکروسافت و سیسکو و مجازی سازی رو دارم اما عمده فعالیت و علاقم حوزه لینوکس و متن بازه و در حال حاضر تصمیم به تمرکز در این حوزه دارم.

نظرات